Bepaalde veranderingen zoals grijs haar en rimpels zijn normaal wanneer iemand ouder wordt. Vroeger dacht men dat veranderingen aan spieren, botten en gewrichten ook niet konden gestopt worden. Hoewel, wetenschappers denken nu dat veel van deze wijzigingen te maken hebben met inactiviteit, en dat meer lichaamsbeweging kan helpen om het risico op een beperking of chronische ziekte te verminderen. Ze beweren ook dat voeding het verouderingsproces sterk kan vertragen.
AANDOENINGEN VAN DE SPIEREN EN BOTTEN OP OUDERE LEEFTIJD
Veelvoorkomende aandoeningen die de spieren, het skelet en het musculoskeletale systeem kunnen beïnvloeden zijn:
- Osteoartritis – Het kraakbeen in de gewrichten begint af te breken, en dit veroorzaakt pijn en stijfheid.
- Osteomalacie – de botten worden zacht door problemen met het metabolisme of vitamine D.
- Osteoporose – de botten verliezen hun massa en worden breekbaar, dit verhoogt de kans op breuken.
- Reumatoïde artritis – ontsteking van de gewrichten.
- Zwakheid van de spieren en pijn – alle bovenstaande aandoeningen kunnen het functioneren van de spieren beïnvloeden.
VERANDERINGEN IN DE SPIEREN VEROORZAAKT DOOR OUDER WORDEN
De spieren worden kleiner en minder sterk wanneer we ouder worden. Dit kan leiden tot vermoeidheid, zwakheid en een verminderd uithoudingsvermogen tijdens het sporten. Dit wordt veroorzaakt door een aantal verschillende factoren:
- Er zijn minder spiervezels en deze nemen ook af in afmeting.
- Het spierweefsel wordt vervangen door hard, vezelig weefsel.
- Veranderingen in het zenuwstelsel veroorzaakt door een verminderde spiermassa en omdat de spieren minder goed kunnen samentrekken.
VERANDERINGEN IN DE SPIEREN VEROORZAAKT DOOR OUDER WORDEN
Botten zijn levende weefsels. Wanneer we ouder worden, veranderd de structuur van de botten en dit leidt tot het verlies van botweefsel. Een lage botmassa betekent dat de botten zwakker zijn, dus is er een grotere kans op kwetsuren of een botbreuk.
Botten worden minder dik wanneer we ouder worden. Dit gebeurt door veel redenen, zoals:
- Een inactieve levensstijl veroorzaakt verslijten van botten.
- Hormonale veranderingen – De menopauze veroorzaakt het verlies van mineralen in het beenweefsel van vrouwen.
- Graduele hormoonveranderingen in mannen kan leiden tot de ontwikkeling van osteoporose in een later stadium.
- Botten verliezen calcium en andere mineralen.
OUDER WORDEN BRENGT VERANDERINGEN TEWEEG IN DE GEWRICHTEN
De botten zijn niet direct verbonden in een gewricht. Ze zijn bedekt met kraakbeen, die op zijn beurt de gewrichten verbindt (gewrichtskraakbeen). Ze bestaan ook uit een synoviaal membraan rond het gewricht en het lubricant in het gewricht (synoviale vloeistof).
De bewegingen van de gewrichten wordt moeilijker en minder flexibel wanneer we ouder worden, dit omdat de hoeveelheid lubricant afneemt en het kraakbeen dunner wordt. Ligamenten worden ook korter en verliezen hun flexibiliteit. Dit zorgt ervoor dat de gewrichten stijf gaan voelen.
Veel van deze leeftijdsgebonden veranderen worden veroorzaakt door een gebrek aan lichaamsbeweging. De beweging van de gewrichten en de geassocieerde “last” tijdens de beweging kan het lubricant beweeglijk houden. Inactiviteit zorgt voor de afname en het stijf worden van het kraakbeen, die op zijn beurt de mobiliteit van het gewricht aantast.
FYSIEKE ACTIVITEIT EN VOEDINGSSUPPLEMENTEN KUNNEN HELPEN
Fysieke activiteit of lichaamsbeweging kan veel leeftijdsgebonden veranderingen in de spieren, botten en gewrichten voorkomen. Het kan deze veranderingen ook ongedaan maken. Naast het spelen van sport, is het belangrijk om de botten en spieren voldoende en genoeg te voeden. Omdat dit niet altijd mogelijk is met voeding alleen, kan het gebruik van voedingssupplementen heel nuttig zijn. Als u last heeft van verminderde mobiliteit door een bepaalde diagnose, dan kunnen crèmes met actieve ingrediënten deze problemen verminderen.
Studies tonen aan dat:
- Lichaamsbeweging de botten sterken kunnen maken en botverlies vertragen.
- Oudere mensen kunnen hun spiermassa en spierkracht verhogen door hun spieren te trainen.
- Oefeningen voor evenwicht en coördinatie, zoals Tai Chi, kunnen het risico op vallen verminderen.
- Lichaamsbeweging kan de voortgang van osteoporose vertragen, want het vertraagt ook de afname van mineralen in de botten.
- Oefeningen met gewicht, zoals wandelen of gewichtheffen, zijn de beste oefeningen voor het behouden van de botmassa.
- Oefeningen in water (die geen bijkomend gewicht hebben) kunnen ook een toename in bot- en spiermassa veroorzaken vergeleken met oudere mensen die minder actief zijn.
- Stretchen is een andere manier om uw gewrichten flexibel te houden.
Informeer uw dokter wanneer u begint met een nieuwe sport of fysieke activiteit. Wanneer u voor een lange tijd niet hebt gesport, of wanneer u ouder bent of leidt aan een chronische ziekte (zoals artritis), dan kan uw dokter of fysiotherapeut u helpen om veilige lichaamsbeweging te kiezen. Wanneer u last heeft van osteoporose, kunt u het advies krijgen om meer calcium in te nemen.
HOE HOU IK MIJN BOTTEN GEZOND?
Voor de ontwikkeling van orthopedische chirurgie was een heupbreuk bijna even erg as een doodsvonnis. Omdat mensen niet anders konden dan langdurig in bed te liggen, stierven de meeste mensen met een heupbreuk binnen de zes maanden.
Het is opmerkelijk dat 35 percent van patiënten vandaag sterven door complicaties na 12 maanden. Wanneer de breuk geneest, dan eist het verlies van botmassa zijn prijs is. De vraag is, wat kunt u doen om gezonde botten te bouwen en deze te behouden doorheen uw leven? Het is bijna onmogelijk om het verlies van botmassa volledig te voorkomen, maar het verlies kan wel vertraagd worden. Dit door het verwerven van de juiste kennis en het gebruik van de juiste voeding en levensstijl. Voedingssupplementen zijn net zo effectief, en cruciaal voor het voorkomen van het verlies van botmassa, dit in plaats van de schade die al werd opgelopen te herstellen.
BEGIN MET HET VERANDEREN VAN UW LEVENSTIJL WANNEER U 30 WORDT
Botverlies doet zich niet voor in een later levensstadium, maar begint ongeveer na 35 jaar. Botverlies is geen aandoening en gebeurt langzaamaan over de jaren en decennia. Simpele tips zoals krachtoefeningen (gewichtheffen), het gebruik van calcium-rijke voeding en voldoende vitamine D via voeding en zonlicht zijn slechts enkele manieren waarop botverlies vertraagd kan worden.
EET MEER CALCIUM-RIJKE VOEDING
Calcium is een essentiële voedingsstof die nodig is om sterke botten te bouwen. Botten bestaan uit calcium in verschillende vormen, dit geeft de botten hun vorm, afmeting, gewicht en kracht. Maar andere organen hebben ook calcium nodig. Het is een essentieel micronutrient die belangrijk is voor spieren en zenuwen. Wanneer u te weinig calcium in het lichaam hebt, dan wordt calcium uit de botten gebruikt. Dit betekent dat de botten alsmaar zwakker worden.
De beste bron van calcium is voeding. Supplementen zijn een nuttige toevoeging, maar ze zijn niet de belangrijkste bron van calcium voor uw lichaam. Zuivel is een goede bron van calcium, maar u kunt het ook krijgen uit bonen, noten en groene groenten. Calcium wordt ook teruggevonden in vlees, kip en zeevruchten.
VITAMINE D IS NET ZO BELANGRIJK ALS CALCIUM
Vitamine D is een andere belangrijke voedingsstof voor gezonde botten en is essentieel voor de absorptie van calcium. Veel granen en andere voedingsmiddelen bevatten veel vitamine D, maar het kan ook teruggevonden worden in zuivelproducten, vis, lever en eieren. Toch is de zon de beste bron van vitamine D. Wanneer de huid wordt blootgesteld aan zonlicht, dan helpt dit bij het omzetten van vitamine D in een biologische actieve vorm van vitamine D. Te weinig zonlicht kan leiden tot een tekort aan vitamine D, zelfs wanneer u genoeg vitamine D in uw voeding krijgt.
BOTVERLIES IN EEN VROEG STADIUM HEEFT GEEN SYMPTOMEN
Veel mensen geloven dat ze de nodige stappen ondernemen wanneer botverlies begint. Het probleem is echter dat het proces geen symptomen heeft. Het botverlies begint ongeveer op 35-jarige leeftijd, maar dit is niet voor iedereen zo. Botverlies kan leiden tot osteoporose, en zelfs met de symptomen kan u niet concluderen dat dit probleem zich voordoet. Een kleine val kan leiden tot een botbreuk. Het is daarom belangrijk om de densiteit van uw botten regelmatig te laten controleren, vooral wanneer u zich in de risicogroep bevindt (vrouwen die door de menopauze zijn gegaan en alle volwassenen ouder dan 60 jaar). Het verlies van botdensiteit kan zowel mannen als vrouwen treffen en maakt deel uit van ouder worden, maar het komt bijzonder meer voor in vrouwen dan in mannen.